ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

 ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 Γνωριμία με κλέφτες και αρματολούς

Ο Καποδίστριας καλείται ως Επίτροπος της Ιονίου Πολιτείας να υπερασπιστεί τη Λευκάδα από την επίθεση του Αλή Πασά. Εκεί συγκεντρώνονται οπλαρχηγοί από την ηπειρωτική και τη νησιωτική Ελλάδα για να την υπερασπιστούν. Η Λευκάδα γίνεται τόπος συνάντησης και γνωριμίας του Καποδίστρια με ονομαστούς οπλαρχηγούς, οι οποίοι θα τον εκλέξουν ως Κυβερνήτη στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση και θα συνεργαστούν μαζί του για το καλό της Ελλάδα.

Μύηση στη Φιλική Εταιρεία

Ο Γαλάτης, από τα Επτάνησα, προσεγγίζει τον Καποδίστρια στην Αγία Πετρούπολη με σκοπό να τον μυήσει στην Φιλική Εταιρεία. Ο Καποδίστριας εκνευρίζεται με τον επιπόλαιο τρόπο που αντιμετωπίζει τη διάδοση του μυστικού και τον απομακρύνει από τη Ρωσία, αρνούμενος να δεχτεί οποιαδήποτε ανάμειξή του σε αυτή την Εταιρεία.

Την ίδια απάντηση θα δώσει και στον Εμμανουήλ Ξάνθο, ο οποίος τον πλησίασε και του πρότεινε τη θέση του ηγέτη της επανάστασης.

 Αποδέσμευση από τη Ρωσική Αυλή

Ο Καποδίστριας όταν επιλέγεται από την Γ΄Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων ως Κυβερνήτης της Ελλάδος έχει απομακρυνθεί από την ενεργό πολιτική δράση της Ρωσίας και διαμένει στην Γενεύη.

Για να δεχτεί την θέση του Κυβερνήτη ζητά από τον Τσάρο να τον αποδεσμεύσει από τα καθήκοντά του στέλνοντάς του ένα γράμμα, στο οποίο παρουσιάζει την μέχρι τότε πολιτική του δράση προς όφελος των ρωσικών συμφερόντων. Το πολυσέλιδο γράμμα έχει εκδοθεί με τον τίτλο: " Αυτοβιογραφία Ιωάννου Καποδίστρια".

 Δωρεά του Κυβερνήτη

Ο Καποδίστριας αποφάσισε πια οριστικά να αφήσει τη Ρωσία και να κατεβεί για πάντα στην Ελλάδα. Πρώτη του δουλειά ήταν να πουλήσει τα έπιπλά του. Ήταν καλοκαμωμένα και ακριβά κι αν τα έφερνε μαζί του θα ήταν πρόκληση για τους φτωχούς Έλληνες. Τα πούλησε όλα και κατάφερε να εισπράξει πενήντα χιλιάδες ρούβλια.

Όλα αυτά τα ρούβλια τα έστειλε σε Έλληνες σιτέμπορους στην Οδησσό και τους παρακινούσε να προσθέσουν κι αυτοί ότι θέλανε, και με όλο το ποσόν να αγοράσουν σιτάρι και να το στείλουν στους Έλληνες που πεινασμένοι αγωνιζόντουσαν για τη λευτεριά τους.

Οι Έλληνες σιτέμποροι της Οδησσού σεβάστηκαν την επιθυμία του Καποδίστρια και διπλασίασαν τις πενήντα χιλιάδες ρούβλια που τους έστειλε. Φόρτωσαν πέντε καράβια με σιτάρι και στείλανε από ένα στα Ψαρά, Ύδρα και Σπέτσες. Τα άλλα δύο τα στείλανε στ΄ Ανάπλι για να εφοδιάσουν το στρατό.

                                              Καλεβρά Π., Πολιτικός βίος Καποδίστρια, σελ.20

Γεωργικό Σχολείο

Το 1829 ο Καποδίστριας ίδρυσε το «Γεωργικό Σχολείο». Την ανάπτυξη της γεωργίας ενίσχυσαν ο Εϋνάρδος, Ελβετός τραπεζίτης και πολλοί φιλέλληνες στέλνοντας οικονομική βοήθεια και προϊόντα. Πρώτος Διευθυντής στο γεωργικό σχολείο τοποθετείται ο γεωπόνος ο Γρηγόριος Παλαιολόγου, ο οποίος είχε σπουδάσει στην Ευρώπη και είχε εκδώσει γεωργικά συγγράμματα.

 Οι πατάτες

Στο δημιουργικό πρόγραμμα του Καποδίστρια, για τη συγκρότηση του νεοσύστατου ελληνικού έθνους, μεγάλο μέρος είχε και η γεωργία. Σ’ αυτήν είχε βασίσει πολλές ελπίδες ο Κυβερνήτης και ήθελε να της δώσει μια καινούρια εξέλιξη.  Από τον «κ. Πικτέτ Καζανόβη εις Γενούην», ο οποίος είχε ιδιαίτερες γνώσεις για την καλλιέργεια της πατάτας, ζήτησε υλικό και οδηγίες.

Όταν το καράβι έφτασε στο Ανάπλι, πριν ακόμα το ξεφορτώσουν ο Κυβερνήτης κάλεσε  τους γεωργούς να πάνε να προμηθευτούν δωρεάν πατάτες για να τις σπείρουν. Κανείς όμως δεν πλησίασε. Τότε ο Καποδίστριας διέταξε να φρουρούν τις πατάτες. Το ίδιο βράδυ άρχισαν οι πατάτες να λιγοστεύουν από τους Έλληνες , που πήγαιναν κρυφά να τις πάρουν.

Τα ιστορικά στοιχεία όμως δείχνουν ότι η καλλιέργεια της πατάτας εισήχθη  με μεγάλη ευκολία στην Ελλάδα αφού το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού λιμοκτονούσε και η παραπάνω ιστορία

Από τα Ιστορικά Ανέκδοτα του Τ. Λάπα

Η «πασιτείνουσα»

Σαν ήρθε ο Καποδίστριας φρόντισε να στρωθεί ο πρώτος δρόμος, που ήταν Ανάπλι- Άργος, εφτά χιλιόμετρα μάκρος.  Τότε φάνηκε κι η πρώτη άμαξα. Ήταν σε τύπο λεωφορείου με εφτά θέσεις, που το σέρνανε τρία άλογα. Έκανε τη συγκοινωνία  Αναπλίου-Άργους, μέσα σε μιάμιση ώρα, κάθε πρωί και κάθε απόγευμα. Η διαδρομή αργούσε κάπως γιατί σταματούσαν στην Τίρυνθα και σε κανά δυο ενδιάμεσα χάνια, να ποτίσουν τα άλογα και να πιουν κανένα κρασάκι οι επιβάτες. Τα μεταφορικά για κάθε άτομο ήταν ένας «φοίνικας». Ο επιβάτης όμως έπαιρνε δωρεάν και μια εφημερίδα, τη «Γενική εφημερίδα της Ελλάδος» για να διάστημα της διαδρομής.

Στην πρώτη αυτή άμαξα- λεωφορείο, ο σοφός γεωπόνος Γρηγόριος Παλαιολόγου, που διηύθηνε το πρωτότυπο θερμοκήπιο της Τίρυνθας, έδωσε το όνομα «Πασιτείνουσα» από μετάφραση του λατινικού «όμνιμπους»

Από τα Ιστορικά Ανέκδοτα του Τ. Λάπα

Ο φοίνικας

Όλο τον καιρό στην Επανάσταση ως το 1828 σε όλες τις σφραγίδες είχαν για σύμβολο στη μέση την Παλλάδα Αθηνά.

Σαν ήρθε ο Καποδίστριας άλλαξε την Αθηνά με το μυθολογικό Φοίνικα «ότι η Ελλάς ανέστη εκ της εαυτής τέφρας, όπως το συμβολικό πουλί Φοίνιξ» κι από πάνω το σημείο του σταυρού. Αυτό στάθηκε αφορμή να κατηγορήσουν τον Κυβερνήτη.

Ο Καποδίστριας είχε επηρεαστεί από πολλά ελληνικά βιβλία τυπωμένα στη Βενετία, που για προμετωπίδα είχαν τον Φοίνικα. Για πολλούς Έλληνες, σπουδαστές και μάλιστα στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας, που μαθήτεψε και ο Καποδίστριας, ο Φοίνικας αυτός «προοιώνιζε την ανάστασιν του Έθνους».

 Ψωροκώσταινα

Είναι γνωστό ότι αυτό το παρατσούκλι δόθηκε στο ελληνικό δημόσιο ταμείο, για τη φτώχεια που το έδερνε τότε. Κι όμως το πρόσωπο αυτό ήταν υπαρκτό κι έζησε στην Ελλάδα κατά την επανάσταση. 

Την έλεγαν Πανώρια Χατζηκώστα. Ήταν γυναίκα του προύχοντα στο Αϊβαλί, Χατζή-Κώστα. Μ΄όλο που την λέγαν Πανώρια, ήταν τέρας ασχήμιας.  Κατά τη σφαγή στο Αϊβαλί, ο άντρας της και τα τέσσερα της παιδιά τα έσφαξαν, και μετά από πολλές περιπέτειες βρέθηκε στο Ναύπλιο. Για να ζήσει αναγκαζόταν να ξενοδουλεύει και να ζητιανεύει μέσα στο Ανάπλι. Μα κακοφτιαγμένη και κουρελοφορεμένη καθώς ήταν, έγινε, σιγά-σιγά, ένας τύπος του Αναπλιού. Τα παιδιά που την έπαιρναν από πίσω και την πείραζαν, της κόλλησαν και το παρατσούκλι Ψωροκώσταινα.

Όταν πάτησε ο Ιμπραήμ το Μοριά και στ΄Ανάπλι συνάξανε διάφορα προσφυγόπουλα, η καλόψυχη Ψωροκώσταινα πήρε μερικά και τα συντηρούσε ζητιανεύοντας. Κι όταν ο Καποδίστριας έκανε αργότερα το ορφανοτροφείο, προσλάβανε την Ψωροκώσταινα για πλύστρα. Την αγαπούσαν όμως τόσο τα ορφανά, μ΄ όλο που κάποτε την πείραζαν, που σαν πέθανε της κάνανε τέτοια κηδεία που έκανε εντύπωση στ΄Ανάπλι. Αυτή ήταν  Ψωροκώσταινα που το όνομά της μνημονεύεται τώρα και στο ελληνικό δημόσιο ταμείο.

Από το Ημερολόγιο Στόκου, 1905

 Η Πρόνοια

Όταν ο Καποδίστριας έφτασε στο Ναύπλιο παρατηρείται μεγάλος πληθυσμός προσφύγων από όλες της περιοχές της Ελλάδος. Ο πληθυσμός έπασχε από πανώλη, τον θέριζε η πείνα και συνωστιζόταν σε άθλιες καλύβες. Αναθέτει στον αρχιτέκτονα Βούλγαρη και αργότερα στον Μαυρομάτη να διαλέξουν ένα υγιεινό τόπο, κατάλληλο για νέο οικισμό. Επιλέγεται η περιοχή στους πρόποδες της «Ευαγγελίστριας» και σε δύο χρόνια δημιουργείται ένα νέο προάστιο με καλοχτισμένες κατοικίες, που αποσυμφορίζει το κέντρο της πόλης αφού στεγάζει αρχικά άπορους. Η περιοχή παίρνει το όνομα από τον ίδιο τον Καποδίστρια «Καλείσθω το όνομα του νέου χωρίου, Πρόνοια».

Καρδαμίτση-Αδάμη Μ., "Πρόνοια, πρώτος προσφυγικός συνοικισμός της ελεύθερης Ελλάδας", εκδ.Απόπειρα